الزامات حقوقی حمایت از گونه های زنده دریایی

بهره برداری از منابع زنده دریایی به ویژه ماهیان، از دیر باز در زمره ی مهمترین راه های تأمین مواد غذایی بشر بوده و یک فعالیت اقتصادی درآمدزا بشمار آمده است. در گذشته دیدگاه آن بوده است که گونه های زنده ی دریایی منابعی بی پایان می باشند، اما به تدریج و با افزایش دانش و آگاهی در این زمینه، دیدگاه کشورها در خصوص نامحدود بودن آنها تغییر نموده و ضرورت حمایت از آنها آشکار گردید. حقوق بین الملل، حمایت از گونه های زنده ی دریایی را در دهه های اخیر به ویژه با تصویب کنوانسیون ها و اسناد بین المللی متعدد مورد توجه قرار داده است. در همین راستا در این پایان نامه تلاش شده است تا با توجه به این اسناد، اصول و قواعد حقوقی حاکم بر حفاظت و مدیریت منابع زنده ی دریایی مورد بررسی قرار گیرند. در همین راستا و با توجه به اینکه برخی از این گونه ها نیازمند حمایت بیشتری هستند، چگونگی حمایت و مدیریت گونه های زنده ی دریایی خاص (همچون نهنگ ها و ماهیان تن) یکی دیگر از موضوعات اساسی مورد بحث در این پایان نامه است. سهیم بودن ایران در منابع زنده ی دریای خزر و خلیج فارس و همراه شدن ویژگی های خاص این مناطق با بهره برداری گسترده از این منابع می طلبید تا حمایت از منابع زنده ی مناطق مذکور نیز در این نوشتار مورد بررسی قرار گیرد. این پایان نتیجه می گیرد هر چند حجم وسیعی از قواعد و مقررات بین المللی و منطقه ای در زمینه ی حمایت از گونه های زنده ی دریایی وجود دارد، اما صید بی رویه آنها همچنان ادامه دارد که نشان از عدم حمایت کافی دولت ها از اینگونه اسناد و عدم اجرای کامل مقررات آنها می باشد. بر این اساس ضرورت دارد که دولت ها تمامی کوشش های خود را در بهره برداری و حفاظت از منابع زنده دریایی به طور مسئولانه ای به کار بندند و بدیهی است که بهره برداری مسئولانه و حفاظت بهینه از منابع زنده ی دریایی در جهت منافع همه ی ملت ها و دولت ها بوده و نیازمند همکاری در سطح بین المللی می باشد. همچنین نیاز به تدوین و توسعه ی قواعد در خصوص جنبه های گوناگون حمایت از گونه های زنده ی دریایی وجود دارد که دولت ها بایستی در این زمینه نیز اقدامات مقتضی را در سطح بین المللی از جمله از طریق سازمان های بین المللی مربوطه اتخاذ نمایند.